Ανάβρα: Ένα ανολοκλήρωτο θαύμα
Η Ανάβρα, χωρίο του νομού Μαγνησίας, είναι χτισμένη στις δυτικές πλαγιές του όρους Όθρυς σε υψόμετρο 1000 μέτρων.
Διοικητικά το χωριό ανήκει στον Δήμο Αλμυρού της Περιφέρειας Θεσσαλίας (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010, την περίοδο εφαρμογής του Σχεδίου Καποδίστρια, παρέμεινε ανεξάρτητη κοινότητα του νομού Μαγνησίας όπως και πριν την εφαρμογή του σχεδίου.
Σίγουρα θα έχετε διαβάσει πολλά για "το χωριό-θαύμα της Μαγνησίας, το μοναδικό χωριό στην Ελλάδα με μηδενική ανεργία, το χωριό του οποίου όλοι οι κάτοικοι είναι κτηνοτρόφοι και απολαμβάνουν παχυλά εισοδήματα και ποιότητα ζωής ανάλογη με εκείνη κατοίκων της Ελβετίας". Οι χαρακτηρισμοί που παραθέσαμε δεν ανήκουν σε εμάς. Τους βρήκαμε αναζητώντας στο διαδίκτυο άρθρα για το "θαύμα της Ανάβρας" και τα προνόμια που απολαμβάνουν οι κάτοικοί της.
Με βάση όσα είχαμε διαβάσει, αποφασίσαμε να επισκεφθούμε την Ανάβρα για να θαυμάσουμε από κοντά το χωριό πρότυπο, να το φωτογραφήσουμε και να γράψουμε γι' αυτό ένα άρθρο αφιέρωμα που θα αναδύκνειε ένα διαφορετικό πρόσωπο της Ελλάδας. Ένα πρόσωπο που θα προωθούσε την εικόνα μιας χώρας που αναπτύσσεται και εξελίσσεται βρίσκοντας διέξοδο στη κτηνοτροφία και τις ανανεωώσιμες πηγές ενέργειας, μιας χώρας που εκμεταλλεύεται στο έπακρο τα κοινοτικά κονδύλια ανάπτυξης, μιας χώρας που δεν τα παρατά ποτέ και βρίσκει τρόπους να ξαναγεννιέται από τις στάχτες της.
Ξεκινώντας λοιπόν από την πόλη του Βόλου και περνώντας μέσα από το κέντρο του Αλμυρού κι έπειτα από την Ευξεινούπολη, ακολουθήσαμε την επαρχιακή οδό Αλμυρού-Τζουρνακίου. Μέσω αυτής λοιπόν και μετά από λίγη ώρα οδήγησης βρεθήκαμε στη Νεράιδα όπου κάναμε μια στάση για ελέγξουμε την πορεία μας στους χάρτες της google, καθώς η Ανάβρα δεν φαινόταν πουθενά στον ορίζοντα. Πράγματι, απ' ότι διαπιστώσαμε, η Ανάβρα απείχε σχεδόν μισή ώρα από τη Νεράιδα. Έτσι λοιπόν, αφού πήραμε μια ανάσα, αποφασίσαμε να συνεχίσουμε την πορεία μας προς το "χωριό-πρότυπο" χωρίς άλλη καθυστέρηση. Η συνέχεια της διαδρομής μας επεφύλασσε ευχάριστες εικόνες που προμύνηαν μια μέρα διαφορετική από τις υπόλοιπες, μια μέρα ανάμεσα στη φύση, μακριά από το άγχος και την οχλοβοή. Όσο ανεβαίναμε το βουνό που οδηγούσε προς την Ανάβρα, το συναίσθημα αυτό όλο και δυνάμωνε. Έπειτα από λίγα λεπτά ακόμα πορείας, οι σταθμοί στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου χάθηκαν λόγω του ύψους των βουνών που μας περιτριγύριζαν και αναπόφευκτα η προσοχή μας επικεντρώθηκε στην φυσικότητα του περιβάλλοντος.
Τα πρώτα σημάδια του κτηνοτροφικού οργασμού με έμφαση στη βιολογική κτηνοτροφία, κάτι για το οποίο γνωρίζαμε πως είναι φημισμένο το χωριό, δεν άργησαν να φανούν.
Τα ζώα που έβοσκαν ελέυθερα μας ανάγκαζαν ανα τακτά διαστήματα να ελλαττώνουμε ταχύτητα και κάπου εκεί, μια οικογένεια γουρουνιών που διέσχιζε τον δρόμο ανέμελη, μας ανάγκασε να σταματήσουμε εντελώς, αδράττοντας έτσι την ευκαιρία να κατεβούμε από το αυτοκίνητο για να την φωτογραφήσουμε. Η εικόνα της μάνας να οδηγεί τα μικρά γουρουνάκια ήταν μοναδική αλλά ο φόβος απέναντι στο άγνωστο (εμάς δηλαδή), ανάγκασε σύσσωμη την οικογένεια των χοίρων να αναπτύξει μεγαλύτερη ταχύτητα και να απομακρυνθεί άμεσα από κοντά μας, μην επιτρέποντας μας να απαθανατίσουμε αυτή την τρυφερή οικογενειακή στιγμή. Τελικά, επιβιβαστήκαμε εκ νέου στο όχημά μας και συνεχίσαμε την πορεία προς την Ανάβρα.
Καθώς πλησιάζαμε την Ανάβρα, η παρουσία των ζώων στο δρόμο γινόταν ολοένα και πιο έντονη. Γουρούνια κάθε ηλικίας, αγελάδες και αγριογούρουνα, συνέχισαν να μας συντροφεύουν κατά τη διάρκεια της διαδρομής και αναπόφευκτα η συζήτηση μας, συνδυασμένη με αρκετή δόση χιούμορ, στράφηκε στο γεύμα που θα ακολουθούσε του ρεπορτάζ. Ήμασταν σίγουροι πως στην Ανάβρα θα τρώγαμε καλά!
Λίγη ώρα μετά φτάσαμε στο σημείο από το οποίο φαίνεται ολόκληρη η Ανάβρα από ψηλά. Πριν μπούμε λοιπόν μέσα στο χωριό, κάναμε μια στάση σε ένα χώρο στάθμευσης παραπλεύρως του δρόμου και καθήσαμε σε ένα παγκάκι αγναντεύοντας τη θέα του χωριού από μακριά.
Από εκείνη τη στιγμή, δεν πρέπει να πέρασε πάνω από ένα λεπτό κι εμφανίστηκε στο δρόμο το πρώτο φορτηγό, με οδηγό έναν ντόπιο. Ο οδηγός του φορτηγού σταμάτησε διερωτώμενος αν θα μπορούσε να με κάποιο τρόπο μας βοηθήσει. Όταν του είπαμε πως είμαστε από το visitvolos.com και φτάσαμε ως εκεί για να κάνουμε ρεπορτάζ για την Ανάβρα, παρακαλώντας τον να μας πει δυο λόγια για το "θαύμα της Ανάβρας", δεν το αρνήθηκε. Αντιθέτως, φιλοτιμήθηκε εγκάρδια να μας βοηθήσει κατεβαίνοντας από το όχημά του και ξεκίνησε να μας μιλά.
"Η Ανάβρα πριν το 1990 ήταν ένα χωριό που οι κάτοικοι του υπέφεραν. Ούτε καθαρό νερό δεν είχαμε να πιούμε.. πίναμε από εκεί που έπιναν και τα ζώα. Ας μη μιλήσουμε για τους δρόμους..." ήταν οι πρώτες του κουβέντες.
Εν συνεχεία μας είπε για τα έργα που έγιναν μέσα σε λίγα χρόνια, μετά την ανάληψη της ηγεσίας από τον κ. Τσουκαλά, πρώην πρόεδρο της κοινότητας.
"Μέσα σε λίγα χρόνια η Ανάβρα άλλαξε πρόσωπο. Ο πρόεδρος, κύριος Δημήτρης Τσουκαλάς και η σύζυγός του, κατάφεραν να φέρουν τέτοια ανάπτυξη στο χωριό που όλοι μιλούσαν για εμάς. Δημιουργήθηκαν δρόμοι, φτιάχτηκε σχολείο, νηπιαγωγείο, ιατρείο, σφαγείο, μουσείο, γήπεδο ποδοσφαίρου και μπάσκετ, κλειστό γυμναστήριο εξοπλισμένο με σύγχρονα συστήματα άσκησης και αιολικό πάρκο με τις 20 ανεμογεννήτριες! Όλοι μιλούσαν για το χωριό και εμείς νοιώθαμε υπερήφανοι που αποτελούσαμε μέρος αυτού του διάσημου πλέον τόπου."
Όταν ζητήσαμε από τον λόγο για τον οποίο μιλούσε σε χρόνο παρελθοντικό, εκείνος με βλεμμα συνοφρυωμένο μας απάντησε:
"Μετά τον Καλλικράτη όλα άλλαξαν. Η Ανάβρα εντάχθηκε στον Δήμο Αλμυρού κι έτσι έχασε την αυτοδυναμία της. Από εκείνη την περίοδο και μετά σταμάτησαν να γίνονταi έργα. Αν δεν υπήρχε το σχέδιο Καλλικράτη ή τουλάχιστον αν γίνονταν εξαιρέσεις για κάποιες κοινότητες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αυτή τη στιγμή πιστεύω πως η Ανάβρα θα ήταν παγκόσμιο φαινόμενο. Όλοι θα μιλούσαν για εμάς. Είχαν γίνει μελέτες για πολλά έργα. Ίσως αυτή τη στιγμή να να μην χρειαζόμασταν ηλεκτροδότηση από κανέναν ιδιοτικό πάροχο. Ίσως να καλύπταμε εξ' ολοκλήρου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τις ανάγκες του χωριού για ηλεκτροδότηση, νερό και θέρμανση. Ίσως... κανείς δεν ξέρει" κατέληξε ο κύριος Γιώργος και μας αποχαιρέτησε με το πιο εγκάρδιο χαμόγελο που συναντήσαμε εκείνη την ημέρα.
Η αλήθεια είναι πως τα λόγια του κυρίου Γιώργου μας απογοήτευσαν. Εμείς περιμέναμε πως το θαύμα της ανάπτυξης δεν έχει σταματήσει στην Ανάβρα και πως ο οργασμός νέων, πρωτοποριακών εγκαταστάσεων συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς. Γνωρίζαμε πως λόγω του σχεδίου Καλλικράτης η Ανάβρα διοικείται πια από τον Δήμο Αλμυρού, όμως όσα άρθρα κυκλοφορούσα στο διαδίκτυο μας είχαν πείσει πως το χωριό ζει ακόμη στιγμές αειφορίας.
Η απογοήτευσή μας συνεχίστηκε καθώς συνεχίσαμε να κυκλοφορούμε στο χωριό. Τα δημόσια κτίρια δεν βρίσκονταν στην κατάσταση που περιμέναμε. Μάλιστα πολλά από αυτά έμοιαζαν παρατημένα στο χρόνο, λες και γνώριζαν πως οι ημέρες του ένδοξου παρελθόντος που έζησαν, πέρασαν ανεπιστρεπτί.
Αφού κυκλοφορήσαμε στο χωριό, στη συνέχεια ξεκινήσαμε τον ποδαρόδρομο για το Περιβαλλοντικό Πολιτισμικό πάρκο "Γούρα". Το πάρκο της Ανάβρας αποτελεί από μόνο του αιτία για επίσκεψη πολλών εκδρομέων στο χωριό. Στο Περιβαλλοντικό Πολιτισμικό Πάρκο «Γούρα» συνδυάζονται η πεζοπορία με την ανάπαυση, η αναψυχή με τη πληροφόρηση για το περιβάλλον, το παιχνίδι με τη μάθηση, οι μνήμες με την καινούρια γνώση. Αξίζει να το επισκεφθείτε έχοντας μαζί σας φαγητό, νερό και ποτά, να καθήσετε σε ένα από τα δεκάδες ξύλινα τραπεζοκαθίσματα και να απολαύσετε το γεύμα σας υπό τους ήχους του νερού και των πουλιών. Το πάρκο προτείνεται ανεπιφύλακτα για επίσκεψη τις ημέρες που έχουν συνδυαστεί με εξόρμηση στη φύση όπως Καθαρά Δευτέρα, Πρωτομαγιά κ.α. Το πάρκο Γούρα αποτελεί πραγματικά από μόνο του λόγο για να επισκεφθεί κανείς την Ανάβρα.
Ένας άλλος λόγος για να ταξιδέψει κανείς ως την Ανάβρα είναι η γαστρονομία. Κατά την ταπεινή μας άποψη, η Ανάβρα σαν χωριό με σφαγείο διεθνών προδιαγραφών, θα έπρεπε να στηρίξει περισσότερο τον τουρισμό της επάνω στην γαστρονομία.
Έρευνες των τελευταίων ετών έχουν δείξει οι τουριστικές επιλογές δεν προσδιορίζονται µόνο από την απλή βιολογική ανάγκη του να φάµε αλλά και από την επιθυµία να δοκιµάσουµε ενδιαφέροντα προϊόντα στο κατάλληλο περιβάλλον. Πολλοί σύγχρονοι ταξιδιώτες αναζητούν στους προορισµούς την ποιότητα, την βαθύτερη γνώση του πολιτισµού και του τρόπου ζωής των κατοίκων του τόπου που επισκέπτονται. Καθώς λοιπόν ο τρόπος ζωής μιάς κοινότητας αφορά και το φαγητό (το ίδιο το φαγητό, τους τρόπους παρασκευής του, τις τελετουργίες κατανάλωσης), έχει δημιουργηθεί μια συνεχώς αυξανόμενη τάση, για κατανάλωση τοπικού φαγητού, τάση η οποία είναι είναι κοινώς γνωστή ως «γαστρονοµικός τουρισµός».
Η Ανάβρα λοιπόν, χωρίο το οποίο βασίζεται κατά μεγάλο βαθμό στην κτηνοτροφία, θα πρέπει να δώσει περισσότερο βάρος στον γαστρονομικό τουρισμό προσελκύοντας τουρίστες που έχουν σαν σκοπό να δοκιμάσουν τα ντόπια, βιολογικά κρέατα του χωριού.
Εμείς καθήσαμε σε μία από τις ταβέρνες του χωριού, δοκιμάσαμε διάφορα από τα πεντανόστιμα ντόπια κρέατα και ήπιαμε το κρασάκι μας, συνδυάζοντας έτσι το τερπνόν μετά του ωφελίμου.
Μάλιστα, την ημέρα που επισκεφθήκαμε την Ανάβρα συναντήσαμε εκεί και το τηλεοπτικό συνεργείο της εκπομπής "Στο Δρόμο", που βρέθηκε στο χωριό για να παρουσιάσει με τον δικό του τρόπο στην μικρή οθόνη το "χωριό-θαύμα".
Το χωριό που κανένας δε γνωρίζει για το παρόν του.
Το χωριό που ξεχάστηκε απο τα Μ.Μ.Ε. μετά το σχέδιο Καλλικράτης και την απότομη διακοπή της φρενήρους ανάπτυξης του.
Το χωριό για το οποίο όλοι γράφουν βασισμένοι σε στοιχεία του παρελθόντος.
Το χωριό το οποίο είναι συνυφασμένο με τις λέξεις "πρότυπο" και "θάυμα".
Πόσοι όμως στ' αλήθεια γνωρίζουν πως το θαύμα αυτό έχει μείνει ανολοκλήρωτο;
